Współczesny świat jest coraz bardziej złożony, a wielokulturowość jest codziennością coraz większej liczby społeczeństw, zatem przygotowanie do życia i współdziałania w takim typie społeczeństwa staje się z dnia na dzień coraz bardziej istotne. Przygotować nas może do tego właściwie prowadzona edukacja międzykulturowa, a międzykulturowe uczenie się, powinno zapewniać wiedzę o tym, jak zminimalizować efekty niekorzystne, a zmaksymalizować pozytywne, psychologiczne wyniki kontaktu kulturowego [1].

Cele edukacji międzykulturowej

• wytworzenie przekonania, iż wszystkie kultury są równorzędne, przygotowanie jednostek, niezależnie od pochodzenia i kultury, do pokojowego życia w społeczeństwie wielokulturowym;
• uwrażliwienie na inność, odmienne korzenie kulturowe czy inną tradycję oraz kształtowanie postaw otwartych i tolerancyjnych, odrzucających poczucie wyższości kulturowej na rzecz dialogu i wymiany wartości;
• nauczenie dostrzegania inności i postrzegania jej w kategoriach pozytywnych, jako wzbogacającej i inspirującej, ciekawej i absorbującej, a nie zagrażającej i wrogiej,
• uświadomienie własnej tożsamości kulturowej, zwiększenie poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa i samoakceptacji;
• kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów związanych z uprzedzeniami czy negatywnymi stereotypami itp. [1].

Edukacja międzykulturowa, rozumiana jako próba zmiany postaw wobec przedstawicieli innych kultur lub grup etnicznych poprzez dostarczanie wiedzy, ma stosunkowo długą historię. Taki typ edukacji pojawił się już wtedy, gdy po drugiej wojnie światowej w Stanach Zjednoczonych Afroamerykanie i Amerykanie pochodzenia meksykańskiego zaczęli konkurować z osobami białymi na rynku pracy. Ówczesna edukacja międzykulturowa miała na celu zredukowanie napięć na tle rasowym i zwiększenie zrozumienia między przedstawicielami różnych grup etnicznych. Wiele programów edukacyjnych opierało się na badaniach psychologicznych, dotyczących interakcji międzyrasowych [2]. 

Podstawowe postawy i umiejętności nabywane w toku edukacji międzykulturowej to:

• postawy: ciekawość kulturowa, otwartość na innych, skłonność do zwalczania stereotypowych poglądów na temat innych grup i siebie;
• wiedza na temat: różnych grup kulturowych, „wytworów” i praktyk ich kultury lub innych, ogólnych procesów interakcji społecznych na poziomie makro i mikrospołeczeństwa;
• umiejętność interpretacji i relacji: wyważona interpretacja wydarzenia należącego do kultury, adekwatne wyjaśnienie i korelacja takich elementów z elementami kultury własnej;
• umiejętności interakcji i odkrywania: zdolność do otrzymywania nowych informacji i specyficznych praktyk innych kultur, do operowania wiedzą, postawami, umiejętnościami komunikacji i interakcji z ograniczeniami rzeczywistości;
• umiejętności refleksji i krytycznej oceny w oparciu o kryteria, perspektywy, praktyki i wytwory ich kultury i inności [3].

Efekt edukacji międzykulturowej
Efektem edukacji międzykulturowej jest zdobycie przez uczniów czy studentów kompetencji międzykulturowych. Same kompetencje będą przez badaczy różnorodnie definiowane. Kompetencja międzykulturowa obejmuje „skuteczne i odpowiednie zachowanie oraz komunikację w kontekstach międzykulturowych”. Można ją również zdefiniować jako umiejętność „działania w języku obcym w sposób właściwy pod względem językowym, socjolingwistycznym i pragmatycznym”. Samovar i Porter opisując osobę o kompetencjach międzykulturowych uznają, iż jest to osoba która potrafi „dostosować się do kultury innej niż jego własna i efektywnie współdziałać w niej” [4]. Ting-Toomey widzi cel szkolenia międzykulturowego jako działania umożliwiającego uczącym się kompetentną i wzmacniającą adaptację komunikacji między przedstawicielami różnych kultur [5]. Badacze definiują osobę o kompetencjach międzykulturowych, zdobytych dzięki edukacji międzykulturowej, jako osobę zdolną do interakcji z innymi, akceptowania innych perspektyw i postrzegania świata, zdolną do mediowania między różnymi perspektywami, jako osobę skłonną do bycia świadomą różnej oceny odmienności przez osoby posiadające różne perspektywy. Stopień w jakim opanujemy kompetencje międzykulturowe będzie różny, zatem badacze identyfikują kilka poziomów kompetencji międzykulturowych, od jednostki monokulturowej, która nie rozpoznaje ważnych aspektów danego kontekstu kulturowego, po zaawansowanego uczestnika komunikacji międzykulturowej, osobę transkulturową, która potrafi zaakceptować ważność różnych kulturowych punktów widzenia [6], [4].  

Podstawowym miejscem, gdzie we współczesnym świecie będzie dochodziło do edukacji kulturowej jest szkoła i uczelnia wyższa. Nie są one jedynie miejscem zdobywania wiedzy, to także obszar życia i doświadczenia, solidarności i wzajemnej akceptacji. Konieczne jest, aby również nauczyciele czy wykładowcy prezentowali postawy otwarte i mieli odpowiednie kompetencje międzykulturowe, a samo miejsce edukacji międzykulturowej i jej forma sprzyjały nabywaniu odpowiednich postaw [3]. Kompetencje międzykulturowe są zwykle trenowane poprzez uczestniczenie w kontaktach z innymi kulturami np. poprzez wyjazdy zagraniczne. W dzisiejszym świecie, gdzie dystans między różnymi kręgami kulturowymi się zasadniczo skrócił, jest to znacznie prostsze niż dawniej. Dotyczy nie tylko możliwości wyjazdu w celach turystycznych, ale młodzi ludzie, głównie studenci i uczniowie maja wiele możliwości skorzystania z szerokiej oferty stypendialnej w innych krajach, czego przykładem może być chociażby popularny wśród studentów program Erasmus [7]. Jednak nie należy zapominać, iż różni ludzie mogą mieć zupełnie inne postrzeganie tego, co stanowi inność i różnicę. Dlatego w procesie edukacji międzykulturowej nauczyciele, wykładowcy czy edukatorzy muszą wiedzieć, jak te różnice są przez konkretne grupy społeczne kodowane, jak wygląda proces przypisywania im znaczenie i jak wiążą oni nowe doświadczenia z istniejącymi układami odniesienia. W przeciwnym razie może być trudne podniesienie świadomości wśród młodych ludzi na temat takich kwestii, jak np. rasizm, które są oparte na określonych konstrukcjach różnic kulturowych, z którymi mogą się nie identyfikować, ponieważ nigdy ich nie doświadczyli. Trudne może stać się również skłonienie młodych ludzi do oderwania się od własnej perspektywy w stopniu potrzebnym do zaangażowania się w światopogląd innych w sposób, który przypuszczalnie wzmocni ich kompetencje międzykulturowe [4].

Jeśli człowiek nie zamknie się w swych uprzedzeniach i spojrzy na nową dla siebie kulturę wystrzegając się stereotypów, może „dostrzec piękno, którego źródłem jest właśnie jej inność”. Aby się rozwijać, trzeba nauczyć się patrzeć i uczyć od siebie nawzajem. Edukacja międzykulturowa może się rozwijać jedynie na bazie edukacji regionalnej, która daje możliwość wnikania w inne kultury i rozumienia ich poprzez odniesienie, porównanie z własnym zasobem kulturowym. Zadaniem edukacji jest wydobywanie i pielęgnowanie tradycji pluralistycznych, traktowanie swojej kultury jako części kultury światowej i wzbogacanie jej o elementy jej bliskie. Nabywanie kompetencji międzykulturowych odbywa się dzięki edukacji międzykulturowej, której podstawą jest wzajemne wzbogacanie się różnych kultur, akceptacja odmienności, nabywanie postawy tolerancji i uznania dla innych kultur [8], nauka języka obcego wraz z kontekstem kulturowym i historycznym, a także włączanie polskich studentów w pomoc studentom zagranicznym [1]. 
 
W Polsce, jak często podkreślają badacze, nie „ma dobrego klimatu – edukacja wielo- i międzykulturowa nie znajduje poparcia. Staje się ona w  istocie dodatkową  sprawą nauczycieli, rodziców, władz samorządowych, niektórych środowisk akademickich czy działaczy organizacji pozarządowych. Tymczasem w związku z faktem, iż w Polsce swój dom znajduje coraz więcej migrantów zarobkowych, uchodźców, studentów zagranicznych oraz  Polaków, którzy po latach spędzonych na emigracji wracają do Polski, rozwój edukacji międzykulturowej  staje się koniecznością. Jak podkreślają niektórzy badacze priorytetowe powinno być stworzenie spójnej koncepcji, opartej na solidnych podstawach naukowych, całościowo ujmującej problem edukacji w świecie różnorodności, uzupełnianej o nowe i słabo rozpoznane wątki, które jednak stają się istotne w perspektywie  kształtowania postaw otwartości wobec świata, porozumienia między osobami o różnym pochodzeniu i tradycji, zaangażowania na rzecz pokoju i poszanowania wobec różnych systemów wartości i stylów życia [9].